روح انسان پس از مرگ و بریدن از بدن مادی، خود را با بدن برزخی و یا «قالب مثالی» می‏‌یابد و می‏‌بیند. در واقع، روح آدمی با رفتن از حیات دنیوی به حیات برزخی، بدن مادی خود را رها کرده و با بدن مثالی خود متحد می‏‌گردد؛ بدنی که متناسب با نظام برزخی بوده، اتحادش با روح، قوی‏‌تر از اتحاد آن با بدن مادی در زندگی دنیوی است.

از اما باقر (ع) نقل شده است که فرموده‌اند:

"إِذَا فَارَقَتْ أَرْوَاحُ الْمُؤْمِنِینَ أَجْسَادَهُمْ أَسْکَنَهَا اللَّهُ تَعَالَی فِی مِثْلِ أَجْسَادِهِمُ الَّتِی فَارَقُوهَا فَیُنَعِّمُهُمْ فِی جَنَّة"

"ارواح مومنین وقتی از دنیا می‌روند در جسدهایی مثل جسدهای دنیوی هستند و متنعم به نعمت‌های بهشت(برزخی) می‌شوند." (۲)

و با جدا شدن روح از کالبد بدن مادی بلافاصله وارد برزخ می‌گردد و با بدن مثالی ادامه حیات خواهد داد و اینگونه نیست که اگر کسی قبر خاکی نداشته باشد، مثل این که طعمه حیوانات درنده شده و یا در دریا غرق شده باشد، قبری نداشته و اگر انسان بدی است که مستحق عذاب و فشار قبر است عذاب از او منتفی شود.

حقایق برزخ مانند بسیاری از حقایق هستی خصوصا حقایق ماورایی نامعلوم است منتهی با مراجعه به قرآن و روایات می‌توان برخی از این حقایق را به دست آورد. آیات و روایات بسیاری درباره برزخ و تبیین آن وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

قرآن کریم درباره برزخ می‌فرماید:

«و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون؛(۳)

"و پشت سر آنان برزخی است تا روز قیامت که برانگیخته می‏‌شوند"

و همچنین درباره آل فرعون می‏‌فرماید:

«النَّارُ یُعْرَضُونَ عَلَیْها غُدُوًّا وَ عَشِیًّا»(۴)

"(اینک هر) صبح و شام بر آتش عرضه می‏‌شوند و روزی که رستاخیز برپا شود (فریاد می‏‌رسد که:) «فرعونیان را در سخت‏‌ترین‏(انواع‏) عذاب درآورید."

در حدیث نورانی دیگری آمده است:

«هنگامی که یکی از شما از دنیا برود، جایگاه او (درقیامت) صبح و شام به او عرضه می‏‌شود. اگر از اهل بهشت باشد، جایگاهش در بهشت و اگر از اهل دوزخ باشد، جایگاهش در دوزخ است. به او گفته می‏‌شود:

"این جایگاه تو است. هنگامی که خداوند تو را در قیامت مبعوث می‏‌کند."(۵)

در حدیث دیگری آمده است:

"وَ الْقَبْرُ رَوْضَةٌ مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّةِ أَوْ حُفْرَةٌ مِنْ حُفَرِ النَّار"(۶)

"قبر باغی از باغ‏‌های بهشت یا حفره‏‌ای از حفره‏‌های دوزخ است."

یکی از ویژگی‏‌های عالم برزخ، سوال و جواب در قبر است. از امام زین العابدین(ع) نقل شده است:

"پیامبر(ص) در هر جمعه در مسجد به مردم نصیحت می‏‌کرد و می‏‌فرمود:

«. . . و دو فرشته به نام نکیر و منکر برای سوال بر تو وارد می‌شوند بدان اولین چیزی که از تو می‏‌پرسند از خدایی است که می‏‌پرستی و از پیامبری است که به سوی تو فرستاده شده و از دینی که به آن معتقدی. . . »(۷)

فشار قبر و برخی عوامل آن

نعمت و عذاب، متوجه به روح ما در قالب بدن برزخی است، نه به بدن مادی و خاکی ما که در عالم مادی در زیر خاک مدفون است. بدن مادی، پس از مرگ نه حرکتی دارد و نه احوالی؛ اما روح با قالب مثالی در همان حال، در عالم برزخ یا در عذاب وحشتناکی به سر می‏‌برد و فریادش بلند است و یا در نعمت و شادی به سر می‏‌برد. البته برخی انسان‌ها هم در حالت خواب برزخی خواهند بود.(۸)

در روایات، عواملی برای عذاب قبر ذکر کرده‌اند که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

۱- گذشتن از کنار مظلوم و یاری نکردن او

۲ - سخن چینی

۳ - نافرمانی و کناره‌گیری از خانواده و دوری از همسر خود و پاسخ مثبت ندادن به خواسته‌های طبیعی او

۴ - بد اخلاقی با خانواده.(۹)

در پایان ذکر این نکته ضروری است که اگر نگاه عمیقی به عذاب‌های برزخی و فشار قبر داشته باشیم، باطن این عذاب‌ها برای بسیاری از مومنین نعمت است، چرا که باعث تصفیه و پاک شدن آنها و به تعبیر برخی روایات کفاره گناهان آنان گردیده و موجبات ورود آنها به بهشت را فراهم می‌کند.

امام صادق(ع) از پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کنند:

«ضَغْطَةُ الْقَبْرِ لِلْمُؤْمِنِ کَفَّارَةٌ لِمَا کَانَ مِنْهُ مِنْ تَضْیِیعِ النِّعَمِ.»

"فشار قبر برای مومن کفاره تضییع نعمت‏‌هایی است که در دنیا مرتکب شده است.»(۱۰)

پی‌نوشت‏‌ها:

۱. الکافی، ج ۳ ، ص ۲۴۲.

۲. بحار الانوار، علامه مجلسی، ج ۵۸، ص ۸۹.

۳. سوره «المومنون» (آیه ۲۳)، آیه ۱۰۰.

۴. سوره غافر(آیه ۴۰)، آیه ۴۶.

۵. بحارالانوار، ج‏۷۵، ص ۱۴۳.

۶. امالی شیخ مفید، ص ۲۶۵ ، مجلس ۳۱.

۷. بحار الانوار، ج ۷۵، ص ۱۴۳.

۸ . پیام قرآن، آیت‌الله مکارم شیرازی، ج ۵، ص ۴۴۳ – ۴۷۸.

۹. رجوع شود به: علل الشرایع، ج۱، ص ۳۰۹.

۱۰.امالی صدوق، ص ۵۴۰.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: